مدیر انتشارات ققنوس: در طراحی سامانه فروش اینترنتی، حقوق پدیدآورندگان را فراموش نکردیم

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، بابک نَدرخانی در مراسم رونمایی از سامانه «چاپ بر اساس تقاضا Print on Demand » با عنوان «می خوانم» که دوشنبه 5 آذر در کافه کتاب ققنوس برگزارشد، با ارائه گزارشی از عنوان چاپ کتاب در طول دهه گذشته، گفت: موضوع جلسه باز می گردد به موضوع سامانه چاپ براساس تقاضا که از نخستین ایستگاه آن را در کتابفروشی ققنوس رونمایی می کنیم.

بر اساس آمار کتاب های منتشر شده در 20 سال گذشته، صنعت نشر در شمارگان کوچک می شود

مدیرموسسه رهپویان که طراح این سامانه است، با بیان اینکه در 10 سال گذشته در مجموع 708 هزار عنوان کتاب برای نخستین بار منتشر شد، ادامه داد: از این تعداد 88 هزار عنوان آن کتاب های کمک درسی هستند، این در حالی است که در 20 سال قبل مجموع چاپ اول یک میلیون و 200 هزار عنوان بود. این آمار نشان می دهد صنعت نشر در شمارگان کوچک می شود.

وی با تاکید بر اینکه در نتیجه فعالیت چاپ بر اساس تقاضا کتاب هایی که بعد از گذشت چند سال از چاپ به فراموشی سپرده می شدند امکان چاپ پیدا می کنند، توضیح داد: فایل این کتاب ها را به شکل امن از ناشر می گیرند و به چاپخانه می دهند تا در صورت تقاضا منتشر شوند.

انتشار POD کتاب هایی که از نظر قانونی مجوز دارند

کتاب هایی که مجوز چاپ و انتشار دارند در سامانه چاپ بر اساس تقاضا ارائه می شود

به گفته نَدرخانی از سال 2017 کتاب الکترونیک به ثبات سهم 10 تا 15 درصدی در بازار رسیده است و کتاب های صوتی در بازار با سهم 5 درصدی خواهد ماند. پیش بینی می شود بازار چاپ بر اساس تقاضا POD در سال 2032 حدود 60 درصد نشر را بگیرد. کتاب هایی که به شکل چاپ بر اساس تقاضا منتشر می شوند، در سه بازار فروشگاه آنلاین، سایت ناشران و کتابفروشی های عضو ارایه خواهد شد.

وی با بیان این نکته که 62 ناشر با این سامانه همکاری می کنند، ادامه داد: این سامانه روی سایت 20 ناشر قرار گرفته و همه کتاب های آن ها در دسترس مخاطب قرار می گیرد. همچنین در فروشگاه آنلاین «می خوانم» تمام کتاب ها در دسترس است. باید توجه داشت که کتاب هایی که از نظر قانونی مجوز چاپ و انتشار دارند در این سامانه ارائه می شود.

این پژوهشگر با اعلام اینکه نزدیک 10 هزار عنوان کتاب در سامانه ثبت شده است، افزود: بیش از هزار عنوان کتاب در همین سامانه تا به اکنون فروخته شده است.

حدود 10 درصد نشر کشور، در دنیای مجازی فروخته می شود
نَدرخانی در ارائه آمار از فروش کتاب در فضای مجازی بیان کرد: در جلساتی که با سایت های فروش اینترنتی داشتم متوجه شدم حدود 10 درصد نشر کشور، در دنیای مجازی خرید و فروش می شود. بر اساس آمار خانه کتاب حدود 7 درصد کتاب ها در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران فروخته می شود و حدود 83 درصد کتاب ها در کتاب فروشی ها فروخته می شود.

به طور متوسط کتاب فروشی ها 12 تا 27 درصد ناشران را موجود دارند

وی با تاکید بر اینکه دو محصول برای کتابفروشی ها طراحی شده است، افزود: آمار نشان می دهد به طور متوسط کتاب فروشی ها 12 تا 27 درصد ناشران را موجود دارند. زمانی که با کتاب فروشان صحبت کردیم، متوجه شدیم امکان دسترس پذیر کردن همه کتاب ها در کتاب فروشی ها ممکن نیست، به همین دلیل نصب درگاه سامانه چاپ بر اساس تقاضا برای کتاب فروشان جالب بود. در نتیجه ایستگاه دیواری و قفسه ای این سامانه برای کتاب فروشان طراحی شد.

به گفته این پژوهشگر ایستگاه های طراحی شده امکان اتصال به سامانه فروش کتاب فروشی را دارند و مخاطبان فروشگاه می توانند مجموعه خرید خود را از طریق این درگاه پرداخت کنند. به این دلیل که سامانه برخط است، وجه می تواند در لحظه برای ناشران و کتابفروشی ها ارسال شود.

مخاطب می تواند قیمت کتاب را کنترل کند
به گفته نَدرخانی بر اساس اعلام سایت آمازون، یک و نیم میلیون کتاب به شکل تقاضا بر اساس چاپ در این سایت فروخته می شود، در نتیجه همین مساله در سال 2024 صنعت نشر آمریکا 17 درصد رشد کرد و تولید 5 ناشر بزرگ آمریکا کوچک شده است.

در سال 2004 صنعت نشر آمریکا 17 درصد رشد کرد و تولید 5 ناشر بزرگ آمریکا کوچک شده است

وی با اعلام اینکه در این سامانه مخاطب می تواند قیمت کتاب را کنترل کند، توضیح داد: در این سامانه مخاطب می تواند جلد سخت(گالینگور) یا شومیز و کاغذ بالک یا تحریر، حتی چسب گرم، منگنه یا فنر را برای چاپ کتاب انتخاب و بر این اساس بتواند کتاب را کنترل کند.

این پژوهشگر درباره ناشرانی که با این سامانه شروع به همکاری کردند، اعلام کرد: شروع مراجعه با ناشران عمومی بود و با انتشارات دانشگاه تهران و صنعتی شریف همکاری می کنیم. این دو دانشگاه 100درصد کتاب های خود را در این سامانه قرار دادند. همچنین چند ناشر کودک با سامانه همکاری می کنند. می توان گفت 85 درصد آثار این سامانه کتاب های عمومی است.

این سامانه تمام ذی نفعان حوزه نشر را پیش بینی کرده است
جعفر همایی مدیر نشر نی که اجازه دسترسی بیش از هزار عنوان کتابش را به این سامانه داده است، گفت: یکی از نقاط قوت این سامانه این است که تمام ذی نفعان حوزه نشر را پیش بینی کرده است. حقوق مولف، مترجم، تصویرگر، ناشر، شرکت پخش و کتاب فروش در این مجموعه مورد توجه قرار گرفته است.

وی با تاکید بر اهمیت فعالیت کتاب فروشی ها در بقای نشر و کتاب خوانی، ادامه داد: اگر درگاه کتاب فروشی ها در این سامانه در نظر گرفته نمی شد، قرارداد را امضا نمی کردم، زیرا کتاب فروشی ها مهمترین نهاد فرهنگی در ایران و جهان هستند.

کتاب آگاهی بخش و اثرگذار است
عمادالین باقی پژوهشگر با اشاره به اینکه سامانه «می خوانم» مانند آمازونی بومی شده است، گفت: امید داریم این سامانه به رونق صنعت نشر کمک کند. ما همیشه منتقد وضع موجود هستیم، واقعیت این است که در جامعه ما همه گناه ها همیشه بر گردن حکومت است، این در حالی است که اگر حکومت تغییر کند و ما تغییر نکنیم، مسائل و مشکلات باقی می ماند.

فکر می کنم با شرایط سخت اقتصادی هنوز آمار کتاب و نشر امیدوارکننده است

وی با تاکید بر اینکه کتاب، روزنامه و مجلات ابزار فرهنگی هستند، ادامه داد: این ابزار به ما کمک می کنند، تغییر کنیم. فکر می کنم با شرایط سخت اقتصادی هنوز آمار کتاب و نشر امیدوارکننده است. در سال 62 و 63 پژوهشی داشتم و برای تحقیق به شیراز رفتم، در آنجا برای نخستین بار کتابفروشی دیدم که کتاب ها را در قفسه برعکس چیده بود، زیرا مشتری خاص داشت و خودش می دانست که باید کدام کتاب را به کدام مشتری بدهد. کتاب آگاهی بخش و اثرگذار است.

امیر حسین زادگان مدیر انتشارات ققنوس با تاکید بر اینکه در این نشر در قراردادهای جدید حقوق مولفان بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته است، گفت: مولفان و مترجمان نگران نادیده گرفتن حقوقشان در نتیجه فعالیت این سامانه نباشد، زیرا در طراحی آن مسائل مرتبط با حقوق پدیدآورندگان به درستی مورد توجه بوده است.